Dyrektywa o handlu emisjami CO2 – zaskakujące zmiany
Przychody z aukcji uprawnień do emisji nie muszą wcale być wydawane na cele klimatyczne. Polskie ciepłownictwo dostanie dodatkowe uprawnienia. Dostęp do nich nie będzie łatwy – czytamy pełny tekst nowej Dyrektywy ETS.
W domenie publicznej pojawił się już ostateczny tekst porozumienia między instytucjami Unii Europejskiej w zakresie rewizji dyrektywy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (dalej: „EU ETS”).
Choć większość podstawowych parametrów kompromisu była już znana od tygodni to diabeł tkwi w szczegółach. Ostateczny tekst zawiera szereg istotnych elementów do tej pory powszechnie nieznanych. W tym artykule zwrócimy uwagę właśnie na nie.
Przychody z aukcji CO2 (niekoniecznie) znaczone na cele klimatyczne. Dyrektywa o handlu emisjami CO2.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na kwestię znaczenia wszystkich środków z aukcji na cele klimatyczne zawarte w dyrektywie EU ETS.
Dotychczasowe komunikaty negocjatorów mówiły o przełomowej zgodzie instytucji UE na zarezerwowanie środków aukcyjnych stanowiących dochód budżetów państw członkowskich wyłącznie na te działania, co byłoby fundamentalną zmianą w stosunku do obowiązujących przepisów, w których znajduje się wyłącznie nieobowiązkowa reguła wydatkowania co najmniej 50% przychodów z aukcji na cele określone w dyrektywie.
Ostateczny tekst porozumienia utrzymuje jednak istotny wytrych – na cele dyrektywy może być bowiem alternatywnie przeznaczony „ekwiwalent wartości finansowej tych przychodów”. Podobna reguła funkcjonuje obecnie w krajowych przepisach (Ustawa o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych), w których dopuszczone jest wydatkowanie „równowartości” przychodów z aukcji uprawnień na cele określone w dyrektywie.
W praktyce oznacza to, że państwa członkowskie będą mogły wypełnić nowy przepis poprzez transfer innych środków na te cele pozyskanych np. z funduszy unijnych czy krajowych funduszy ochrony środowiska, które i tak trafiłyby na tego typu inwestycje. Natomiast same środki z aukcji uprawnień do emisji mogłyby w praktyce trafiać na cele nieokreślone w dyrektywie EU ETS.
Dodatkowym wyjątkiem jest także wyłączenie – ze znaczonej na cele dyrektywy puli środków aukcyjnych – rekompensat dla odbiorców energochłonnych, z uwagi na ponoszone przez nich koszty energii. Państwa członkowskie mogą wydać na ten cel do 25% wszystkich przychodów z aukcji, a nawet więcej jeśli odpowiednio to uzasadnią. Taki mechanizm rekompensat dla przemysłu funkcjonuje już w wielu państwach UE, w tym w Polsce.
